Çinko, onlarca yıldır hidrolik yağlarda ve diğer yağ türlerinin çoğunda temel bir katık olmuştur. Öncelikle aşınma veya oksidasyon önleyici olarak kullanılır.
Bu çinko bazlı katıklar bir açıdan da fedakarlıktır, yani işlerini yaparken azalır ve tükenirler. Ancak, bu işlevi gerçekleştiren yağa eklenen sadece metal çinko değildir. Çinko oksitler ve organik tiyofosforik asit arasında, çinko dialkilditiyofosfat (ZDDP) olarak bilinen etkili bir sonuç üreten bir kimyasal reaksiyon vardır.
Çinko bazlı hidrolik yağ birçok nedenden dolayı yaygın olarak kullanılır. Sınır koşulları altında, sürtünmenin sonuçlarına karşı koruma sağlamak için makine aksamının yük taşıyan yüzeyinde fedakarca çalışan aşınma önleyici bir tabaka (tipik olarak çinko bazlı) oluşturulur. Aşınma önleyiciler orta ila aşırı yük uygulamalarında en etkiliyken, yağlama sağlayan ajanlar hafif koşullarda kullanılır. Aşırı basınç (EP) katıkları ağır yük uygulamalarda en iyisidir.
ZDDP (ve diğer katık bileşenleri) serbest radikalleri nötralize etmek ve oksidasyon reaksiyonlarını devre dışı bırakmak için fenolik ve aminik bileşenler kullanır. Bu da zararlı asidik yan ürünlerin ekipman parçalarını aşındırmasını ve üründe kullanılan baz yağın yağlama kabiliyetini değiştirmesini önler.
ZDDP'nin bir diğer gizli avantajı, aynı anda birkaç önemli işlevi yerine getirme kapasitesine sahip olmasıdır. ZDDP olmadan, birden fazla katık kullanılması gerekir ve genellikle daha yüksek karışım oranları ve daha yüksek maliyetle.
Çinko bazlı katıkların dezavantajları arasında belirli metallerin korozyonu ve çevresel etkileri yer alır. Çinko seviyeleri çok yüksek olan yağların, metal yüzeylere kimyasal olarak saldırdıkları için sarı metaller gibi bazı metallerin korozyonuna yol açma geçmişi vardır. Hatta bazı komponentler bu nedenle çinko katıklı yağların kullanımından kaçınma talimatlarını bile içerir.
Ayrıca bu katıklar yalnızca biyolojik olarak parçalanmamakla kalmaz, yapılan araştırmalar sonucunda sudaki organizmalara için toksik olduğu ortaya çıkmıştır.
ZDDP bileşiklerinin çeşitliliği hidroliz ve termal bozunma üzerindeki etkileri bakımından da farklılık gösterir. Bu iki kategoride de yüksek kalite seviyelerine ulaşmak zor olabilir. Çinkoya alternatif katıklar bu faydaları ayrı ayrı elde etme potansiyeline sahiptir.
Çinko bazlı hidrolik yağların tarihsel olarak iyi performans gösterdiğini ve bunu yapmaya devam etmesi gerektiğini unutmayın. Bir bileşenin metalurjik yapısı veya çevresel/işletme faktörleri gibi çinko içermeyen bir yağ kullanmak için temel bir neden yoksa, ZDDP gibi çinko bazlı katıklar içeren yağları kullanmak için güçlü bir dayanak vardır. Sağlanan faydalar genellikle risklerden daha ağır basar.
